Biskupizna nasza ojczyzna

,,Zespół Biskupiański z Domachowa i Okolicy’’ obchodzi jubileusz powstania. Zasługi jego członków dla zachowania i utrwalenia miejscowej kultury są niewymierne.

Domachowo i okolice to Biskupizna. Ta część Wielkopolski przez kilka wieków należała do majątku biskupów poznańskich. Stąd też wzięła się nazwa ludu zamieszkującego te ziemie oraz kolor kurtek noszonych przez mężczyzn. Jednak nie tylko to zadecydowało o odrębności kultury Biskupian. Patriotyzm, pracowitość i przywiązanie do ziemi, miały dla nich zawsze wielkie znaczenie, były nie tylko na ustach, ale także w czynach.
Pod opieką Jana
Trzydzieści lat temu na spotkaniu Koła Gospodyń Wiejskich w Domachowie dwie jego członkinie - Zofia Nowak i jej córka Joanna Prędkowska zaproponowały, aby przy kole powstał zespół folklorystyczny. - To był czas, kiedy jeszcze żyli ludzie, którzy wyrośli w tradycji biskupiańskiej - wspomina Joanna Prędkowska. - Żyli, mówili, śpiewali, grali i tańczyli po biskupiańsku. Obrzędy i zwyczaje były przywoływane nie na potrzeby występów, ale kultywowano je w życiu codziennym. Jeszcze przed założeniem zespołu, grupa tancerzy i muzyków z Domachowa była zapraszana na uroczystości przez mieszkańców okolicznych wiosek. Towarzyszył im Jan z Domachowa Bzdęga, gawędziarz, poeta, późniejszy laureat nagrody im. Oskara Kolberga. On też stał się pierwszym opiekunem i strażnikiem autentyczności widowisk przygotowywanych przez zespół.
Tak, jak ojce
Zespół zaczął śpiewać i tańczyć według wzorców zapamiętanych z czasów międzywojennych. Towarzyszyła mu kapela biskupiańska - dudy i skrzypce podwiązane. Technika grania i repertuar były zawsze przez wiejskich muzyków pilnie strzeżone. Muzykowali tak, jak ich ojcowie i starzy mistrzowie. To samo dotyczyło strojów, które tu, na Biskupiźnie były zawsze wyjątkowo bogate. Mężczyźni chodzili w kurtkach biskupiego koloru, zaś kobiety nosiły misternie wykonane nakrycia głowy - kopki oraz kryzy wokół szyi. Członkami zespołu byli rolnicy, gospodarujący od pokoleń na roli. Pierwszy występ został sfilmowany przez poznańską telewizję i nagrany przez Polskie Radio. - W ciągu 30 lat swojej działalności braliśmy udział w wielu ogólnopolskich i międzynarodowych spotkaniach folklorystycznych - podkreśla Czesława Guderska, kierująca zespołem. - Nasze występy to nie tylko krótkie przyśpiewki i tańce. Wespół z innymi mieszkańcami Biskupizny obchodzimy nasze katarzynki, podkoziołek, dożynki. Przypominamy dawne zwyczaje związane ze świętami, weselem i innymi uroczystościami rodzinnymi.
Są następcy
Lata 90. były bardzo trudnym okresem dla zespołu. Z dnia na dzień kultura ludowa została pozbawiona wsparcia państwa. Ubywało także ludzi starszych, którzy znali autentyczny folklor. Natomiast średnie pokolenie zaczęło się odwracać od tradycji, uznając ją za staromodną, nie idącą z duchem nowych czasów. Wydawało się już, że Biskupizna odchodzi w zapomnienie. Ale na szczęście pojawiły się wnuki. Najpierw przy przedszkolu w Krobi powstał Dziecięcy Zespół Biskupiański, zaś dwa lata temu w Gimnazjum w Starej Krobi zaczął działać zespół ,,Młodzi Biskupianie’’. Jest im trudniej, niż ich dziadkom. Nigdy nie tańczyli na biskupiańskim weselu, nie śpiewali przyśpiewek, nie grali na dudach i skrzypcach, ale są pełni zapału i chęci.
- W nich jest nasza cała nadzieja, że nasza ojcowizna nie zginie, że jeszcze za wiele, wiele lat będzie nadal głośno o Biskupianach i ich kulturze - przekonuje Antonina Jakubczak.