Kapcie i zapach pasty do podłóg były symbolem muzeum. Skarby w dawnej pastorówce przy placu Jana Metziga w Lesznie

Budynek muzeum przy placu Metziga przez całe dziesięciolecia był obowiązkowym punktem szkolnych wycieczek i turystów planujących poznać Leszno. Dawna pastorówka służyła muzeum przez blisko 60 lat - do 2021 roku, gdy została zwrócona parafii parafii ewangelicko-augsburskiej.

W latach 1959-1962 po opuszczeniu budynku ratusza, muzeum nie posiadało własnych pomieszczeń. Dlatego organizowano w tym czasie wystawy objazdowe i oświatowe - przypomina Muzeum Okręgowe w Lesznie.

Otwarcie stałej ekspozycji w nowej siedzibie przy placu Metziga umożliwiło prezentację bogatych zbiorów związanych z historią Leszna i regionu. Wśród eksponatów znalazły się prawdziwe skarby: wyjątkowa kolekcja malarstwa, w tym portrety trumienne i portrety rodziny Sułkowskich. Jedną z sal poświęcono Janowi Amosowi Komeńskiemu i działalności braci czeskich. W innych znalazło się miejsce dla przedmiotów związanych z kulturą ludową, rzemiosłem i przemysłowymi tradycjami Leszna.

Tylko w 1963 roku nową siedzibę muzeum odwiedziło ponad 39 000 gości. Placówka podlegała Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Lesznie.

Pastorówka nie była jedynym budynkiem przekazanym muzeum. Po zmianach w 1989 roku, lokalna prasa zainteresowała się opłakanym stanem gmachu synagogi przy ulicy Gabriela Narutowicza w Lesznie. W 1992 roku pojawił się pomysł, aby synagogę przekazać na cele muzealne.

Pomysł spotkał się z powszechną aprobatą i w kwietniu 1992 roku rada miejska Leszna przyjęła uchwałę rozpoczynająca przekazanie budynku. A w kolejnym roku za ponad dwa miliony rozpoczął się remont budynku. Prace wstrzymano, gdy gmina żydowska we Wrocławiu wystąpiła z roszczeniami o zwrot majątku. Po kilku latach sporu Sejmik Województwa Wielkopolskiego wypłacił odszkodowanie, a Gmina wycofała swoje roszczenia. Od 2006 roku Nowa Synagoga pełni rolę galerii sztuki.