Kino Nowe Horyzonty: koncert Filharmoników Berlińskich

Kino Nowe Horyzonty organizuje transmisję w piątek, 26 września, o godz. 19.30. Bilety po 35 zł.
Wykonawcy:
Filharmonicy Berlińscy (Berliner Philharmoniker)
Sir Simon Rattle dyrygent
Program:
 Robert Schumann (1810–1856)
IV symfonia, d-moll, op. 120 (wersja pierwsza, z 1841 roku)
część pierwsza: Andante con moto – Allegro di molto
część druga: Romanza: Andante
część trzecia: Scherzo: Presto
część czwarta: Largo – Finale: Allegro vivace
(czas trwania: ok. 30 minut)
 
Johannes Brahms (1833–1897)
IV symfonia, e-moll, op. 98
część pierwsza: Allegro ma non troppo
cześć druga: Andante moderato
część trzecia: Allegro giocoso
część czwarta: Allegro energico e passionate
(czas trwania: ok. 45 minut)
 
Koncert trwa około 2 godzin i 30 minut (w tym jedna przerwa).
Koncert w jakości HD & DD Surround.

Podczas tego transmitowanego na żywo koncertu usłyszymy symfonie skomponowane przez dwóch czołowych kompozytorów romantyzmu: Roberta Schumanna i Johannesa Brahmsa. Obie w spisach symfonii swoich twórców noszą numer czwarty. Tym programem Sir Simon Rattle podsumowuje cykl koncertów Schumann/Brahms, w ramach którego ukazywał wzajemne wpływy i powiązania pomiędzy dwoma kompozytorami, a prywatnie przyjaciółmi.
 
Zgadzając się z oceną Johannesa Brahmsa, który uznawał pierwszą wersję IV symfonii Schumanna za lepszą, bo pełną światła i lekkości, Rattle postanowił wykonać tę właśnie, wcześniejszą, wersję (1841). Sam Schumann nie był z niej do końca zadowolony i pozwolił opublikować znacznie zmienioną partyturę dopiero w 1853 roku. Studiujący twórczość Schumanna Brahms, jego wieloletni przyjaciel, chciał nawet przywrócić pierwotną wersję w pośmiertnym wydaniu dzieł kompozytora. Być może winę za zmianę pogodnego nastroju utworu na mroczniejszy ponosiły emocje samego Schumanna zmagającego się przez całe życie z postępującą chorobą nerwową.
 
W drugiej części koncertu zabrzmi symfonia skomponowana przez Brahmsa na przełomie lat 1884 i 1885. O tym dziele, jeszcze przed premierą, Hans von Bülow – pierwszy twórca wielkości Filharmoników Berlińskich – mówił: – To utwór gigantyczny, bardzo szczególny, nowy i pełen żelaznego indywidualizmu. Oddycha niespotykaną energią.
Warty podkreślenia jest balladowy, na wskroś romantyczny charakter dzieła i elementy nawiązujące do dawnych, rycerskich czasów. Wrażenie to pogłębia częste pojawianie się instrumentów dętych, a zwłaszcza rogów. Czteroczęściowe dzieło niesie nastrój melancholii i powagi.
 
* * *
Istniejąca od ponad 130 lat orkiestra Filharmoników Berlińskich uznawana jest za jedną z najwybitniejszych orkiestr symfonicznych na świecie. Prestiżowy brytyjski magazyn Gramophone umieścił ją w światowej wielkiej piątce. Zespół powstał w 1882 roku w wyniku buntu części muzyków berlińskiej orkiestry Benjamina Bilse, grającej repertuar popularny. Nowa orkiestra w 1887 roku przyjęła nazwę Berliner Philharmoniker i z powodzeniem zaczęła konkurować z bardziej wówczas cenionymi orkiestrami Wiednia i Lipska. Oblicze zespołu kształtowały wielkie osobowości dyrygentów, którzy kierowali orkiestrą. Historia Filharmoników Berlińskich dzieli się na ery wyznaczane przez nazwiska takich dyrygentów, jak: Hans von Bülow, Wilhelm Furtwängler, Herbert von Karajan, Claudio Abbado, a obecnie Sir Simon Rattle. Dzisiejsze oblicze i sławę Filharmonicy Berlińscy zawdzięczają przede wszystkim von Karajanowi, który szefował zespołowi w latach 1956–1989.

To Karajan wypracował kulturę wykonawczą orkiestry, charakterystyczne piękne brzmienie i legato, wirtuozerię i doskonałość, a także dokonał z nią niezliczonej ilości nagrań płytowych repertuaru symfonicznego. To za jego czasów orkiestra odbyła wiele prestiżowych tournées i otrzymała nową imponującą siedzibę. Niezwykły budynek w kształcie namiotu, z pięcioboczną salą o doskonałej akustyce, jest dziś wzorem dla architektów sal koncertowych na całym świecie.

Orkiestra słynie z perfekcyjnych wykonań i nagrań, dokonywanych głównie dla Deutsche Grammophon. Współpracuje z najlepszymi kapelmistrzami, a wybór każdego nowego szefa orkiestry budzi zaciekawienie całego świata muzycznego. Po rezygnacji Karajana orkiestra wybrała na jego następcę Claudia Abbado, uważanego za największy talent spośród dyrygentów odkrytych przez swego poprzednika. Obecnie, od 2002 roku, dyrektorem artystycznym orkiestry jest Brytyjczyk Sir Simon Rattle. Anglik wprowadził orkiestrę w XXI wiek, nie tylko sięgając po bardzo zróżnicowany repertuar, w tym słowiański, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku Karola Szymanowskiego, ale także realizując nietuzinkowe projekty edukacyjne i medialne.

Transmisje i retransmisje koncertów realizowane są w technologii Digital Concert Hall (Cyfrowa Sala Koncertowa). DIGITAL CONCERT HALL to internetowa platforma audio-wideo Filharmonii Berlińskiej, na której w trakcie sezonu można posłuchać i obejrzeć około 30 koncertów jakości HD (LIVE i powtórki). Platformę tę, od czasu jej powstania w 2008 roku, wspiera Deutsche Bank. O techniczną stronę Cyfrowej Sali Koncertowej dba firma Sony.

Od 2010 roku wybrane pozycje z Cyfrowej Sali Koncertowej transmitowane są do kin na całym świecie, zwykle trzy, cztery najciekawsze koncerty w sezonie. W samych tylko Niemczech transmisje odbywają się w ponad 50 kinach, można je oglądać nie tylko w Europie, ale także w Japonii czy Australii. Na platformie Digital Concert Hall można również wysłuchać – po wykupieniu wirtualnego biletu – ponad 150 archiwalnych koncertów, od niedawna dostępnych także na urządzeniach mobilnych.