Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Na tarczycę chorują głównie kobiety

Monika Krężel
Rozmowa z prof. Barbarą Jarząb, endokrynologiem z Instytutu Onkologii w Gliwicach KRYSTYNA BOCHENEK: Co to jest tarczyca? PROF. BARBARA JARZĄB: Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego, pełni bardzo ważne ...

Rozmowa z prof. Barbarą Jarząb, endokrynologiem z Instytutu Onkologii w Gliwicach

KRYSTYNA BOCHENEK: Co to jest tarczyca?

PROF. BARBARA JARZĄB: Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego, pełni bardzo ważne funkcje. Trzeba pamiętać, że nasz organizm składa się z wielu narządów i komórek pracujących w odpowiedniej harmonii. Do wszystkich komórek docierają - wraz z krwią - hormony. To one właśnie są produkowane przez gruczoły, w tym tarczycę. Gdy tych hormonów jest zbyt mało albo zbyt dużo, to narządy nie funkcjonują w prawidłowy sposób. Działanie gruczołów dokrewnych jest wielokierunkowe i różnie wygląda w różnych okresach naszego życia. Jednak "głównym zawiadowcą" jest mózg, który koordynuje działania wszystkich gruczołów.

KB: Jak wygląda tarczyca?

BJ: Wszyscy wiedzą o tym, że znajduje się na szyi. Dzisiaj współczesne kobiety są tak szczupłe, że często doskonale widać, jaką mają tarczycę, można ją bez problemu wyczuć.

Tarczyca jest narządem bardzo płaskim, niektórzy mówią, że ma wygląd motyla. Prawidłowa objętość tego gruczołu wynosi od 10 do 20 mililitrów. Jeśli mamy do czynienia z wolem, to oczywiście objętość tarczycy jest większa.

KB: Co to są gruczoły dokrewne?

BJ: Ich nazwa wzięła się od wydzielania hormonów do krwi. Wraz z krwią hormony docierają do różnych narządów i regulują ich pracę.

KB: Jakie hormony są produkowane przez tarczycę i na co one mają wpływ?

BJ: Tarczyca wytwarza dwa hormony - tyroksynę i trijodotyroninę. Bez odpowiedniej ilości tych właśnie hormonów nasze komórki i narządy źle działają, są leniwe. Tak naprawdę ważne jest działanie tylko jednego z nich - trijodotyroniny. Ona powinna trafić do wszystkich komórek naszego organizmu, w przeciwnym wypadku będziemy się źle czuć.

KB: Na co wpływa dobre funkcjonowanie tarczycy?

BJ: Warto wiedzieć, że prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, odpowiednia ilość jej hormonów, są ważne już od pierwszych dni życia, a nawet przed urodzeniem. Mają one m.in. ogromny wpływ na prawidłowy rozwój mózgu u dzieci. Hormony tarczycy stymulują jego rozwój, z kolei dzięki ich działaniu na kości dziecko osiąga odpowiedni wzrost. Czyli, jeśli coś złego będzie się działo z tarczycą u dziecka, może zostać zahamowany jego rozwój intelektualny. U 1 na 3-4 tysiące noworodków zauważalny jest zły rozwój tarczycy. Dziś wykrywamy go bardzo wcześnie dzięki badaniom przesiewowym w tym kierunku. Ich zadaniem jest sprawdzenie, czy czynność tarczycy u noworodka jest wystarczająca. Gdy zauważone zostaną nieprawidłowości, dziecku trzeba podać hormon tarczycy, by dobrze się rozwijało.

Tarczyca zawiera jod i potrafi go koncentrować, jest on nam potrzebny do prawidłowego funkcjonowania tego gruczołu, produkcji i wydzielania hormonów. W naszym regionie w środowisku naturalnym jodu jest za mało, on jak wiadomo pochodzi z morza. Dlatego musimy tarczycy odpowiednią ilość jodu dostarczyć.

KB: Czy istnieje profilaktyka chorób tarczycy?

BJ: Oczywiście. Najlepszą profilaktyką chorób tarczycy jest nic innego jak spożywanie jodowanej soli. Dzisiaj nie ma problemu z jej kupnem, w sklepach sprzedawana jest zresztą wyłącznie sól jodowana. Trzeba podkreślić, ze to wielkie osiągnięcie Polski. Niektórzy twierdzą, że jodowana sól nie nadaje się do kiszenia ogórków, ale to nieprawda, a poza tym, biorąc pod uwagę korzyści, jakie dla naszej tarczycy płyną dzięki jodowanej soli, nie warto brać tego argumentu w ogóle pod uwagę. Sól, którą spożywamy nie powinna mieć przekroczonej daty przydatności do spożycia, gdyż jod, sztucznie dodawany do soli, z czasem paruje. Z drugiej strony wiadomo, że lekarze ostrzegają przed spożywaniem nadmiernej ilości soli. Endokrynolodzy też wiedzą, że zbyt dużo soli zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego. Powinniśmy więc zredukować ilość soli dodawanej do naszych potraw, a żeby te mniejsze ilości jodowanej soli nie odbiły się na kondycji tarczycy, pojawił się pomysł, by jodować paszę dla zwierząt hodowlanych. Wówczas jod będziemy otrzymywać z mięsem i mlekiem. Dla starszych osób nie jest to już takie istotne, ale dzieci, i młode kobiety muszą otrzymywać w pożywieniu odpowiednią ilość jodu.

KB: Co to jest wole?

BJ: Jest to przerost tarczycy, który zresztą często widać gołym okiem. Powstaje uwypuklenie na szyi, tarczyca może mieć wówczas nawet 100-200 mililitrów objętości. Generalnie, gdy objętość tarczycy jest większa niż 25-30 mililitrów, zaczynamy się martwić, że coś złego dzieje się z tarczycą. Lekarze powinni dokładnie zdiagnozować wole - czy jest to powiększenie regularne, czy może tworzą się w nim guzki. Co ciekawe, na tarczycę kobiety chorują częściej niż mężczyźni. Szacuje się, że 80-90 proc. pacjentów to kobiety i tak naprawdę medycyna do dzisiaj nie wie, dlaczego tak się dzieje.

KB: Znane są takie terminy, jak wole obojętne i toksyczne...

BJ: Jeśli u pacjenta występuje wole obojętne, nie ma wówczas zagrożenia dla funkcjonowania innych narządów. Tarczyca jest powiększona, może zawierać guzki, ale ani nie produkuje nadmiaru hormonów, ani nie mamy do czynienia z jej niedoczynnością. W tej sytuacji narządy człowieka zwykle dobrze pracują, można powiedzieć, że nie cierpią z powodu wola. W wolu obojętnym guzkowym koncentrujemy się na tym, na ile niebezpieczne są same guzki, czy nie ma ryzyka ich złośliwości. Wole może być spowodowane nowotworem, może dojść też do ucisku na inne narządy, chory ma wówczas trudności np. z oddychaniem.

Gdy hormonów będzie zbyt dużo, to lekarze zdiagnozują wole toksyczne, które może uszkodzić organizm. Jeżeli hormonów jest zbyt mało, mówimy o niedoczynności tarczycy.

KB: Co to są przytarczyce i jakie produkują hormony?

BJ: Są to cztery małe, 2-3-milimetrowe gruczoły leżące blisko tarczycy. Stąd też wzięła się ich nazwa. Nieprawidłowa funkcja przytarczyc może na przykład uszkadzać nasze kości. Na co dzień te gruczoły nie mają związku z tarczycą. Ale gdy dochodzi do ich uszkodzenia w czasie operacji tarczycy, konsekwencje dla

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na bielawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto