Rezerwat którego nie ma

Rezerwat pełnika europejskiego w Goniembicach istnieje już tylko na papierze.
Objęty ochroną kwiat niemal wyginął, tymczasem brakuje pieniędzy
na opracowanie planu ochrony tamtych terenów.

Rezerwat ,,Dolinka’’ w Goniembicach (gmina Lipno) to najmniejszy, a zarazem najmłodszy obszar chroniony w byłym województwie leszczyńskim.
W 1974 roku wojewódzki konserawtor przyrody zdecydował się objąć szczególną opieką obszar 1,3 hektara, na którym bujnie występował pełnik europejski. Dziś kwiat ten należy tam do rzadkości. - Rezerwat ulega naturalnej degradacji - wyjaśnia Jacek Schubert z wydziału ochrony środowiska delegatury Urzędu Wojewódzkiego w Lesznie.

Cisza po PGR

Większość z istniejących obecnie rezerwatów ma co najmniej kilkanaście lat. Zakładane były na ziemiach zawiadywanych między innymi przez Lasy Państwowe, czy Państwowe Gospodarstwa Rolne. Po 1989 roku sytuacja obszarów chronionych stała się niejasna. - Lasy Państwowe przetrwały zmianę systemu, a ich pracownicy w większości przypadków zadbali o plan ochrony rezerwatów. Gorsza sytuacja zapanowała na terenach byłych PGR-ów. Istniejące tam rezerwaty takich planów nie otrzymały - wyjaśnia Jacek Schubert.

Zabójcza zmiana stosunków

Sytuacja ta dotyczy również rezerwatu położonego w Goniembicach. Przez lata niewiele się w związku z jego ochroną robiło, tymczasem z każdym rokiem wzrastało tempo jego naturalnej degradacji. - Na tamtym terenie poważnie zmieniły się stosunki wodne. Rowy doprowadzające do łączki wodę, pozarastały. Rozpleniła się wysoka trawa, która przeszkadza rosnąć chronionym roślinom - wyjaśnia Jacek Schubert. Receptą na to jest, paradoksalnie, regularne koszenie łąki oraz wypasanie tam bydła. - Krowy trzebią trawę i w ten sposób zachowana zostaje równowaga ekologiczna - tłumaczy Schubert. Wszelkie dalej posunięte czynności muszą zostać jednak zawarte właśnie w planie ochrony rezerwatu.

Konserwator ochrania

Opracowanie takiego planu leży w gestii Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody. Zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych rozpisuje on przetarg na wykonanie takiej pracy. W tym roku powstanie plan dla czterech wielkopolskich rezerwatów. Jednak na podobne zabezpiecznie czeka jeszcze kilkadziesiąt obszarów chronionych. - Na szerzej zakrojone inwestycje w kasie Urzędu Wojewódzkiego po prostu brakuje pieniędzy - uważa Ferdynand Szafrański, wojewódzki konserwator przyrody.

Blisko likwidacji

Jakie jednak będą dalsze losy rezerwatu ,,Dolinka’’? - W czerwcu przeprowadziliśmy tam ostatnią wizję lokalną, która potwierdziła, że w tej chwili rezerwat istnieje już praktycznie tylko na papierze. Łąka, zgodnie z prawami przyrody, zapewne z wolna będzie się przekształcała w las - podkreśla Jacek Schubert i zaraz dodaje - Myślę, że najlepiej byłoby tamtejszy rezerwat po prostu zlikwidować i objąć ochroną inne tereny, na których występuje pełnik.
Tę odmianę jaskra spotkać można między innymi w dolinie Obry w okolicach Błotkowa i Śmigla.

O pełniku

Pełnik europejski to rzadki kwiat z rodziny jaskrowatych. Wyróżnia się sporych rozmiarów żółtym kielichem. Występuje głównie na wilgotnych łąkach i w dolinach rzek oraz strumieni.